Coronacrisis en financiële huishouding Dordrecht

Het gaat op dit moment de goede kant op met de bestrijding van het coronavirus. Het aantal besmettingen neemt af en de strenge lockdowns zijn voorbij. Dat wil echter nog niet zeggen dat we het virus definitief hebben verslagen en de financiële effecten over zijn. De lange termijn impact op de maatschappij en de gemeentefinanciën blijft onzeker.

Overduidelijk is dat de grootste effecten in het sociaal domein plaatsvinden. Hoe groot de omvang van (inhaal)zorg zal zijn is moeilijk te voorspellen en ook de indirecte effecten van de crisis op de jeugd en andere inwoners is ongewis. Er volgt een separaat raadsvoorstel om vanuit de rijksmiddelen een lokaal steunpakket aan te bieden voor re-integratie en sociaal welzijn (zie ① in de uitgebreide tabel). Over de wijze waarop de extra beschikbaar gestelde middelen voor bijzondere bijstand (Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijk Kosten; TONK) ingezet kunnen worden is vanuit de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) nog geen informatie beschikbaar. Wij stellen voor deze middelen op een stelpost te reserveren (zie ② in de tabel), omdat de verwachting is dat hier extra inzet nodig zal zijn.

Ook de impact op de parkeerinkomsten is fors. We zien hier minimaal € 1 miljoen tekort en geen compensatie door het Rijk. Mogelijk bevat dit tekort deels een structureel effect als gevolg van blijvend thuiswerken en de vlucht die het internetwinkelen heeft gekregen gedurende de lockdowns. De parkeercapaciteit is door gebiedsontwikkelingen aan verandering onderhevig, waarbij we proberen in te spelen op dit soort ontwikkelingen en overcapaciteit proberen te voorkomen. Dergelijke structurele effecten doen zich mogelijk ook voor bij de Essenhof, waar de ontwikkelingen ertoe leiden dat nabestaanden de uitvaart wellicht vaker buiten de Essenhof gaan organiseren.

Anderzijds zien we dat de economie nog steeds goed draait en de werkloosheid relatief laag is. De crisis brengt ook nieuwe banen voort en het Rijk heeft gemeenten (en bedrijven) gecompenseerd met omvangrijke steunpakketten. De crisis is daarmee tot op heden financieel gezien goed opgevangen.

Financieel overzicht 2021:

Van de in 2020 ontvangen steun is het restant (€ 1,6 miljoen) doorgeschoven naar 2021 via het raadsbesluit Budgetoverhevelingen 2020. Daarnaast heeft het Rijk al in de Decembercirculaire 2020 een bedrag van € 4,5 miljoen toegekend. Vervolgens kwam er € 2,0 miljoen vanuit de Maartcirculaire 2021 beschikbaar. De verwachting was dat er in de Meicirculaire 2021 nog een aantal vergoedingen zou worden opgenomen voor beleidsvelden die tot op heden nog niet zijn gecompenseerd (waaronder parkeren). Het demissionaire kabinet heeft echter besloten dit uit te stellen tot minimaal de Septembercirculaire 2021, waardoor er in de Meicirculaire 2021 geen coronacompensatie is opgenomen.

Bij elkaar is hiermee voor 2021 tot op heden een bedrag van € 8,1 miljoen aan directe coronacompensatie vanuit het Rijk beschikbaar. Tot slot heeft ook de raad een crisis- en herstelfonds beschikbaar gesteld van € 4 miljoen. Hiervan is een eerste pakket geaccordeerd voor ondersteuning van ondernemers en binnenstad, waarmee € 1,9 miljoen van deze € 4 miljoen reeds is besloten (€ 650.000 voor 2021) en waarvoor een aanvullende € 673.000 nog ter besluitvorming zal worden voorgelegd. In totaal is hiermee bijna € 8,8 miljoen aan mogelijke coronacompensatie voor 2021 aanwezig.

Uit een inventarisatie van de verwachte lasten voor 2021 en verder, blijkt dat we per saldo minimaal € 6,5 miljoen extra uitgaven verwachten voor 2021. Dit bedrag kan oplopen met € 0,4 miljoen vanuit enkele voorstellen die nog voor het vaststellen van deze Bestuursrapportage 2021 aan de raad worden voorgelegd (zie ④ in de tabel). Tevens wordt verwacht dat dit bedrag in het najaar oploopt met de hierboven genoemde € 0,7 miljoen vanuit een aanvullend voorstel voor het Crisis- en herstelfonds (zie ③ in de tabel). Tot slot verwachten we € 2,1 miljoen beschikbaar te moeten houden voor uitvoering van doorlopende maatregelen in 2022. Daarmee is tezamen een budget nodig van € 9,6 miljoen, dat nog kan stijgen tot € 10,4 miljoen als de ontwikkeling van de coronapandemie tegenzit.

Er is op dit moment dus een tekort aan dekkingsmiddelen van € 858.000 (€ 9,6 miljoen minus € 8,8 miljoen). Om dit tekort te dekken stellen we voor om een stelpost op te nemen, omdat de verwachting is dat een aanvullende steunronde van het Rijk later dit jaar zal volgen bij de September- of Decembercirculaire 2021. Mocht deze aanvullende steunronde uitblijven, dan kan het huidige restant van het Crisis- en herstelfonds (€ 2,1 miljoen, voor verwerking verwachte voorstellen in het najaar) mogelijk als achtervang dienen voor de opgenomen stelpost.

Naast steun van het Rijk via de algemene uitkering zijn ook directe bijdragen ontvangen. Vooral voor cultuur en sport zijn directe specifieke uitkeringen (SPUK) en bijdragen vanuit fondsen ontvangen. Wij hebben deze zoveel mogelijk bruto verwerkt om inzicht te verschaffen in de totale coronakosten.